Najczęściej wykorzystywanymi materiałami w przewodach głośnikowych są miedź oraz srebro. Ta pierwsza aby mieć dobre właściwości audio powinna się odznaczać dużą czystością. Można wyróżnić przynajmniej kilka jej rodzajów
- Miedź 3N - o czystości 99,9 %. Jest to miedź o dość dużym poziomie zanieczyszczeń - 200-240 ppm (części na milion). Stosuje się ją czasami w najbardziej budżetowych systemach audio, ale ogólnie powinno się jej unikać.
- Miedź 4N - o czystości 99,99 % tzn. beztlenowa (OFC - Oxygen Free Copper lub OFHC - Oxygen Free High Conductivity). Jest to najczęściej używana miedź w konstrukcjach audio i można powiedzieć że punkt wyjścia do zastosować audio. Poziom zanieczyszczeń wynosi w tym przypadku już tylko 40-60 części na milion.
- Miedź LGC - miedź długoziarnista lub LCC - długokrystaliczna - określenia te specyfikują miedź OFC. LGC i LCC przewyższa jakością tradycyjną miedź OFC.
- Miedź OCC (Ohno Continous Casting) - technologia produkcji miedzi mająca na celu zmniejszenie ilości kryształów w przewodniku.
- Miedź 6N - o czystości 99,99997%. Zanieczyszczenia tutaj to tylko 20 części na milion. Stosuje się ją w bardziej zaawansowanych konstrukcjach.
Podczas zakupu przewodu należy zwrócić uwagę czy na pewno mamy do czynienia z miedzią OFC. Często niektórzy sprzedawcy oferują nam kabel z "miedzi OFC" o przekroju 1,5mm2 lub 2,5mm2 w bardzo atrakcyjnej cenie 2 czy 3 zł /m – nie dajmy się zwieźć pozorom – gdy zobaczymy taką ofertę to na pewno nie będzie to OFC. Ceny przewodów z miedzi OFC zaczynają się od ok. 4-5 zł za 1,5mm i produkują je zawsze znani, markowi producenci.
Kable głośnikowe z miedzi beztlenowej OFC 99.9999% - Melodika Brown Sugar
Drugim materiałem często stosowanym jest srebro.
Niektóre firmy nie uważają jednak srebra za odpowiedni przewodnik do zastosować audio - przykładem jest np. firma XLO. Argumentują m.in. większym niż w przypadku miedzi tzw. efektem naskórkowości. Inne firmy natomiast w najdroższych modelach przewodów stosują ten przewodnik z bardzo dobrymi rezultatami. Właściwości srebra to m.in. lepsze przewodnictwo (wyższe o 1% od miedzi) i mniejsza podatność na utlenianie. Nalot pojawiający się czasami na srebrnych przedmiotach to nie tlenek a siarczan srebra (spowodowany zanieczyszczeniem powietrza) który jest dobrym przewodnikiem więc nie wpływa ujemnie na dźwięk. Srebro charakteryzuje się lepszym przenoszeniem wyższych częstotliwości - szybszy i czystszy sopran, ale z drugiej strony odchudzonym basem. Dlatego większość producentów stosuje najczęściej miedź srebrzoną - która jest optymalnym rozwiązaniem. Także tutaj spotyka się różne czystości - w lepszej jakości przewodach stosuje się najczęściej srebro 4N.
Kable głośnikowe typu bi-wiring / bi-amping - Melodika Made in Poland
Dlaczego czystość miedzi ma tak duże znaczenie?
Sygnał biegnąc przez przewodnik powinien napotykać na swojej drodze jak najmniej przeszkód. W przypadku miedzi o małej czystości ilość zanieczyszczeń które musi "ominąć" jest duża, można powiedzieć wtedy że sygnał ma do pokonania istny slalom. W oczyszczonej miedzi elektrony biegną prosto do celu, dzięki czemu dźwięk nie zostaje zniekształcony. Istnieje jeszcze jeden argument. Zanieczyszczenia w miedzi to m.in. atomy tlenu. Powodują one utlenianie się w skutek czego powstaje tlenek miedzi który jest dużo słabszym przewodnikiem niż właściwa miedź. W ten sposób pogarsza się przewodność co w sposób oczywisty wpływa negatywnie na dźwięk.
Kable głośnikowe - Melodika - made in Poland
Izolatory.
Na cenę kabli głośnikowych wpływa jednak nie tylko zastosowany przewodnik ale również izolator. Najlepszym dielektrykiem jest powietrze, niestety nie wymyślono jeszcze przewodu który w całości byłby izolowany powietrzem. W drogich przewodach stosuje się najczęściej teflon którego tzn. stała dielektryczna jest prawie dwa razy większa niż powietrza, ale z drugiej strony dwa-cztery razy mniejsza od typowych izolatorów jak poliuretan czy PVC (polichlorek winylu).
Kable głośnikowe - Melodika - made in Poland
Efekt naskórkowości.
Efekt wynika z faktu, że niskie częstotliwości biegną szybciej wewnątrz, a sygnały o wyższych częstotliwościach bardziej na powierzchni przewodnika. Powoduje to powstanie przesunięcia fazowego spowodowanego zwiększoną rezystancją kabla przy większych częstotliwościach, co sprawia że dźwięk jest nieuporządkowany i pozbawiony spójności. Próbuje się z nim walczyć stosując dużą ilość cienkich żył przewodzących. Nie można jednak przesadzać - czym cieńsza żyła tym większa rezystancja. Co wyróżnia efekt naskórkowości - jest on mniejszy im mniejsza jest przewodność materiału, lub inaczej - im większa rezystancja przewodnika tym bardziej równomierny rozkład płynącego w nim prądu.
Geometria kabla
Założyciel jednej z najbardziej znanych na świecie firm zajmujących się produkcją kabli dla przemysłu audio - Rey Kimber wyznaje zasadę, że w przewodach audio ekran jest zbędny a nawet więcej szkodzi niż pomaga - zniekształcając sygnał. W swoich przewodach nie używa ekranów a zamiast tego odpowiednio dobiera geometrię przewodu oraz izolatory. Przewody Kimber-a są w ten sposób bardzo łatwo rozpoznawalne.
Melodika Gunmetal Edition - kable głośnikowe na metry typu bi-wiring / bi-amping
Jak przewód wybrać?
Należy zdać sobie sprawę, że jeżeli nasz system audio nie jest tzw. dźwiękowo przezroczysty, neutralny (tak jak tory audio które notabene są horrendalne drogie) należy stosować w nim kable które w jakiś sposób wpływają, ingerują w dźwięk. Dla przykładu - jeżeli w systemie którego używamy kolumny grają dość ostrą górą a wzmacniacz na dodatek nie radzi sobie za dobrze z niskimi częstotliwościami to dźwięk z takiego zestawu przy zastosowanie neutralnych przewodów przyprawi nas o ostry ból głowy. Ratunku trzeba szukać w kablu z potężnym i najlepiej miękkim basem który dodatkowo nie będzie podkreślał góry a raczej wygładzi ją. Po takim zabiegu dźwięk powinien nabrać bardziej przyjaznego dla ucha charakteru, a dłuższe słuchanie nie powinno narazić nas na dodatkowe koszty wizyty u psychologa.
Morał z tego taki, że używanie neutralnych przewodów w sprzęcie audio jest uzasadnione tylko wtedy gdy nasz system jest równie neutralny. Nie każdy przewód jest dobry dla każdego systemu, dlatego należy indywidualnie dobierać go do każdego systemu.
Kable głośnikowe z wtykami - Melodika made in Poland
Czy długość kabla wpływa na jakość?
Tak, im krótszy kabel tym teoretycznie lepiej - ze względu na niższą rezystancję, oraz indukcyjność i pojemność. W praktyce jednak trudno zauważyć różnicę między przewodem różniącymi się 1m czy 2m.
Kable bi-wiring z wtykami - Melodika
Czy warto stosować bi-wiring?
Jeśli zastosowane głośniki różnią się zasadniczo impedancją to tak. Inaczej lepsze efekty uzyskamy łącząc pojedynczym ale lepszym przewodem cały zestaw niż podwójnym ale gorszym.