Subwoofer aktywny

Subwoofer, czyli głośnik który generuje tylko niskie tony na dobre zadomowił się w kinie domowym, a coraz śmielej sobie poczyna w klasycznym audio.

  Subwoofer aktywny - podstawowe informacje.
Autor: Stanisław Chrząszcz
Wstęp. Wielbiciele mocnych basów nie wyobrażają sobie bez niego nie tylko oglądania filmów ale i słuchania muzyki. Jego stosowanie jest obowiązkowe w przypadku norm THX. O ile jeszcze kilka lat temu spotykaliśmy subwoofery pasywne, czyli bez wbudowanego własnego wzmacniacza, to obecnie jest to rozwiązanie praktycznie nie spotykane. Subwoofer aktywny - Roth.
Dobry subwoofer ma mieć solidny własny wzmacniacz, sterowany z amplitunera lub wzmacniacza oddzielnym wyjściem subniskotonowym. Najczęściej jest to wyjście typu RCA, popularnie zwane „cinch”. Ponadto wiele subwooferów ma możliwość pracy w trybie pasywnym, czyli jego głośnik może być zasilany tylko sygnałem z wyjścia głośnikowego wzmacniacza (amplitunera). Rozwiązanie to stosuje się w zestawach audio, gdy nasz wzmacniacz nie posiada oddzielnego wyjścia subwooforowego. Standardem jest już, oprócz regulacji głośności, stosowanie regulatora odcięcia częstotliwości, którym to płynnie możemy ustawić taką częstotliwość, powyżej której jest ona tłumiona. Z reguły górna częstotliwość którą może przenieść subwoofer to 150 - 200 Hz, a dolna zależy od konstrukcji naszego subwoofera. Przełącznik fazy (0/180 stopni)pozwala nam na dopasowanie zgodności fazy głośnika subwoofera i głośników głównych. Często spotykany jest automatyczny włącznik, który włączy nam subwoofer gdy na jego wejściu pojawi się sygnał, a wyłączy, gdy przestaniemy korzystać z naszego zestawu.  

Rodzaje obudowy. Spotykamy kilka rodzajów obudowy głośnika subniskotonowego.

1. Przegroda nieograniczona. Spotyka się ją w najprostszych systemach zestawów samochodowych. Posiada bardzo małą sprawność, bowiem trudno jest uzyskać akustyczną izolację przedniej i tylnej strony membrany, tak by fale dźwiękowe nie znosiły się wzajemnie. Subwoofer zamknięty.

2. Obudowa zamknięta. Głośnik zamknięty jest w szczelnej skrzyni, promieniuje tylko przednia część membrany. Dla uzyskania niskiego basu wymagana jest duża obudowa. Charakteryzuje się niską skutecznością. Zaletą jest prostota konstrukcji oraz szybki, impulsowy bas.  

Subwoofer otwarty.3. Obudowa otwarta zwana również obudową z bas refleksem (bass-reflex). Obudowy tego typu mają szerszy zakres częstotliwości od obudowy zamkniętej, mają także większą skuteczność. Basy są zdecydowanie głośniejsze. Do wad należy większa podatność na uszkodzenie membrany w przypadku dużych głośności, związane jest to z brakiem oporu ciśnienia wewnętrznego. Jest wiele rozwiązań konstrukcyjnych. Głośnik może być skierowany do słuchacza, lub do podłogi. Otwór bas refleksu także może być umiejscowiony na różnych ściankach obudowy.  

4. Obudowa pasmowo-przepustowa (band-pass). Subwoofer przepustowy.Składa się z dwóch komór, w jednej jest zamknięty głośnik. Druga komora posiada otwór bas http://rms.pl/images/stories/aktualnosci/luty2012/subwoofer-pasmowy2.jpgSubwoofer band-pass. refleksu. Innym rozwiązaniem jest wentylowanie także drugiej komory, z tym, ze obie komory mają różną częstotliwość rezonansową. Obudowa taka łączy część zalet obudowy zamkniętej i otwartej. Charakteryzuje się dobrą skutecznością, lecz większe wymiary i skomplikowana konstrukcja podnoszą koszt subwoofera  

5. Konstrukcja izobaryczna. Subwoofer push-pullJeżeli dwa głośniki poruszają się w ściśle zamkniętej kieszeni powietrznej, w przeciwfazie - jeden pcha, a drugi ciągnie (ang. push-pull) - to taką konstrukcję nazywa się izobaryczną. Często instaluje się głośniki w obudowie pasmowo-przepustowej. Zaletą tego układu jest to, że działa jak jeden wysokosprawny głośnik. Daje to znaczne zmniejszenie obudowy (nawet do 50%). Układ posiada mniejszą skuteczność, ale w dobie wysokosprawnych wzmacniaczy nie jest to problemem.   Który rodzaj obudowy jest najlepszy? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi. Najczęściej spotykaną jest obudowa z bas refleksem. Obudowy pasmowo-przepustowe powoli zdobywają  zwolenników ze względu na wyższą cenę. Obudowy zamknięte mają sporo wad, dlatego nie są częstym rozwiązaniem. Obudowa izobaryczna, ze względu na zwartość konstrukcji znajdzie zastosowanie wszędzie tam, gdzie małe rozmiary grają zasadniczą rolę.