Stosunek sygnał/szum - co to jest i jak go mierzyć?

Stosunek sygnał/szum (ang. signal to noise ratio) to parametr, który informuje nas jaka jest różnica między sygnałem użytecznym a szumami w torze audio, w urządzeniach takich jak: wzmacniacz stereo, amplituner stereo, amplituner kina domowego. Aby lepiej zrozumieć znaczenie tej wielkości oraz móc zinterpretować uzyskane wartości musimy wyjaśnić pojęcie szumu.

Exposure XM5

Wzmacniacz zintegrowany stereo z wejściami cyfrowymi i przedwzmacniaczem gramofnowym - Exposure XM5

Podświadomie wiemy czym jest szum, jednak warto przytoczyć tutaj naukową definicję. Są to wszelkiego typu niepożądane sygnały o różnej częstotliwości i amplitudzie. Źródła szumów mogą być różnorodne. Najczęściej występują zakłócenia, które przedostają do układu elektroakustycznego z zewnątrz. Z tego właśnie względu producenci sprzętu audio powinni przywiązywać szczególną wagę do ekranowania oraz właściwego zaprojektowania poszczególnych układów w swoich urządzeniach, co pozwala zredukować ilość szumów. Chodzi przede wszystkim o jak najdalsze poprowadzenie od siebie przewodów zasilających oraz sygnałowych, a także odpowiednie ich ekranowanie. Istnieje także grupa zakłóceń, które mają swoje podłoże w strukturze prądu czy zaburzeniach siatki krystalicznej. Mają one jednak mniejsze znaczenie. Dokładne opisanie tych zjawisk wykracza także poza ramy niniejszego artykułu.

Najwazniejsze parametry sprzętu audio - stosunek sygnał/szum

Wzmacniacz stereo zintegrowany klasy hi-end - Musical Fidelity

Jak dokonuje się pomiaru? Obecnie istnieją zautomatyzowane systemy pomiarowe, które mierzą odstęp sygnału od szumu przy zadanych parametrach, czyli napięciu oraz obciążeniu. Najbardziej przydatne wyniki możemy uzyskać stosując niewielką moc wyjściową. Przyjęło się w pomiarach sprzętu audio stosować moc 1W, co odpowiada napięciu 2.83V przy obciążeniu 8 Ohm.

Uzyskaną wartość stosunku sygnału do szumu podajemy w dB. Pozwala to w prosty sposób porównywać otrzymane wyniki i jest zrozumiałe nawet dla osoby nieposiadającej specjalistycznej wiedzy z zakresu pomiarów.

wzmacniacze stereo sklep rms.pl

W przypadku wzmacniaczy zintegrowanych wykorzystywanych w domowym sprzęcie audio stosunek sygnału do szumu powinien być wyższy niż 90dB. Jak nietrudno się domyślić im wyższa wartość tego parametru, tym czystość sygnału i jego jakość jest wyższa. Warto pamiętać, że podawanie wartości również stanowi pole do nadużyć wśród producentów sprzętu audio. Często stosunek sygnał/szum podawany dla wzmacniaczy przekracza 100dB. Na przykład Denon dla modelu PMA-1600NE w specyfikacji podaje, że stosunek sygnał/szum wynosi aż 108dB. Natomiast miarodajne testy, które przeprowadził magazyn Audio dowiodły, że wartość wynosi 87dB. Jest to tylko jeden z przykładów i zawsze warto przed zakupem sięgnąć do pomiarów, które przeprowadzane są przez renomowane magazyny.

nuprime evolution

Końcówki mocy klasy hi-end - NuPrime

Opisane powyżej wartości nie są możliwe do osiągnięcia w przypadku gramofonów. Tam stosunek sygnału do szumu zazwyczaj nie osiągnie wartości wyższej niż 80dB. Jest to spowodowane tym, że napięcia są o wiele niższe (na poziomie mV), w związku z tym sygnał ten zdecydowanie łatwiej jest zakłócić.

Najwazniejsze parametry sprzętu audio - stosunek sygnał/szum

Wzmacniacz stereo klasy hi-end - Musical Fidelity